Begraafplaats "Huis te Vraag";

Wat een parel van een begraafplaats is Huis te Vraag midden in Amsterdam en wat gaaf dat deze gered is van de barbaarse plannen van de gemeente Amsterdam.

Donderdag 4 maart een bezoek gebracht aan deze schoonheid, ik heb genoten van mijn wandeling vanaf station Amsterdam Zuid naar de begraafplaats.

Vanaf het station via begraafplaats Buitenveldert rechtuit blijven lopen naar de Schinkel, rechts zie je het Olympisch stadion, na de passage van de sluis “IJsbaanpad”, het voetpad slingerend volgen en dan doemt ineens het prachtige hek op met daar achter een goed onderhouden scheefhangend huisje op. Een portiershuisje met mooie details, net als de krullen in het hekwerk, het plezier werd verder aangewakkerd, wat ga ik allemaal zien na dit moois.

Ik werd zeker niet teleurgesteld wat een schoonheid van een begraafplaats, het groen wordt onderhouden de stenen staan en liggen er al jaren zo bij en worden niet opgekalefaterd maar mogen oud en vervallen zijn.

Op de begraafplaats zijn heel veel krokussen, Helleborus, Bos Hyacinthen (wilde) en Sneeuwklokjes.

De begraafplaats is rijk voorzien van klimop ( Hedera) en de poort heeft twee prachtige Latijnse spreuken, bij de entree van de begraafplaats “Memento Mori” (gedenk de dood) en bij het verlaten van de begraafplaats “Momento Vitae”. De laatste “gedenk het leven” vindt ik zelf erg belangrijk en ik probeer er ook naar te leven.

Na het bezoek in de omgeving wat gegeten en daarna de tram genomen naar het station. De dag was wat rommelig gestart, kort voor ik zou vertrekken op de reis app gekeken, alles normaal. Op het station aangekomen, geen treinverkeer. Weer naar huis en de auto gepakt om naar station Geldermalsen te rijden, vandaar reden wel de treinen naar Utrecht. Al met al een uur later in Amsterdam en omdat ik in de daluren reis was het verstandig om rond 15 uur de tram te pakken en niet nog een stuk verder te wandelen, zo blijft er iets van Amsterdam over wat ik nog niet gezien heb :).

Geschiedenis

Oorspronkelijk zou hier een boerenhofstede hebben gestaan. Maximiliaan van Oostenrijk zou hier in 1489 de weg naar Amsterdam hebben gevraagd, wat de naam zou verklaren. In 1632 wordt het Huis ter Vraech voor het eerst officieel genoemd.

In de 17e en 18e eeuw was er een landhuis en een katoendrukkerij gevestigd. Aan het eind van de 18e eeuw was dit in verval geraakt. Bij een brand raakte het landhuis zwaar beschadigd. Het werd opnieuw opgebouwd maar werd in 1890 gesloopt voor de aanleg van een scheepswerf en een café. Op deze plek staat sinds de jaren zestig Kantoorgebouw 'De Schinkel'.

In 1890 kocht de timmerman Pieter Oosterhuis het terrein naast het vroegere landhuis dat destijds nog in de gemeente Sloten lag. In 1891 werd het terrein met zand ongeveer twee meter opgehoogd, waarna het werd ingericht als particuliere protestantse begraafplaats van de Nederlands Hervormde Kerk.

Door de annexatie van Sloten door Amsterdam kwam de begraafplaats per 1 januari 1921 binnen het grondgebied van de gemeente Amsterdam te liggen. De gemeente weigerde in 1962 uitbreiding van de begraafplaats, kocht het gebied van 2,5 hectare aan, en sloot de begraafplaats. Er zouden toen ongeveer 12 duizend overledenen begraven zijn (volgens sommige bronnen 15.000).

Vanaf 1987 werd het gebied beheerd door de Nieuwe Oosterbegraafplaats, vanaf januari 1991 door stadsdeel Amsterdam-Zuid (in 1998 ging het merendeel van Zuid op in een groter Stadsdeel Oud-Zuid, in 2010 ging dit weer op in een nog groter Stadsdeel Zuid).

De begraafplaats zou aanvankelijk in 1992 (kunnen) worden geruimd, maar door de nieuwe Wet op de lijkbezorging van 1991[1] moest de periode van grafrust worden verlengd tot 2012.

Sinds 1987 woonden beeldend kunstenaar Leon van der Heijden en zijn vrouw Willemijn als beheerders en hoveniers in de voormalige aula van de begraafplaats. Zij hebben het verwaarloosde terrein opgeknapt. Leon is in 2020 overleden, en ook zijn vrouw woont er niet meer.

Het onderhoud geschiedt nu door twee tuinvrouwen en een aantal vrijwilligers onder auspiciën van de Dienst Groenvoorziening.

Op 18 februari 2008 verzocht een groep burgers de stadsdeelraad om Huis te Vraag en (vier) arbeiderswoningen aan het nabijgelegen Spijtellaantje aan te wijzen tot beschermd stadsgezicht. De raad besloot de verzoekers niet-ontvankelijk te verklaren. Op 28 augustus 2009 werd de begraafplaats toch tot gemeentelijk monument benoemd vanwege haar cultuurhistorische waarde.

Een voorstel in de deelraad Amsterdam-Zuid in 2013 om het verkopen, werd in een deelraadsvergadering mede daardoor weggestemd; als tweede reden werd opgevoerd, dat de begraafplaats door de buurtbewoners als "parkje" wordt gebruikt.

linkjes:

https://www.huistevraag.nl

https://nl.wikipedia.org/wiki/Begraafplaats_Huis_te_Vraag

https://onh.nl/verhaal/begraafplaats-huis-te-vraag

Amsterdam Zuid

Amsterdam Zuid

Fred Roeksestraat

Fred Roeksestraat

begraafplaats Buitenveldert

begraafplaats Buitenveldert

Opmerkingen

12.04.2022 17:42

Leo Smink

Weer een mooie serie Fred. Je hoeft niet helemaal naar het buitenland. Schoonheid genoeg.

13.04.2022 04:43

Fred de Langen

Inderdaad Leo, er is veel moois in ons land te bekijken.

02.04.2022 11:40

Jan

Duidelijk dank je voor de info prachtige serie

02.04.2022 13:32

Fred de Langen

Een aanrader Jan.